Ses Şifası Terapisi Hakkında Her Şey

İnsanın sesle bağı kulaklıklardan ve konserlerden çok ama çok öncesinden beri var. Sesin meditatif geçmişi insanlığın ateş etrafında toplandığı zamanlara uzanıyor olsa da, yakın tarihteki yükselişi sesin ruh hali, anksiyete, fiziksel ağrı ve genel iyi olma hali üzerindeki olumlu etkilerini kanıtlayan yeni araştırmalara dayanıyor. Dünyanın kolektif ruh halinin de bu yükselişte etkisi var. Anksiyete tetikleyici temposu yüksek bir gerçeklikte, sonsuz haber ve bildirim kakofonisi içerisinde yaşıyoruz; bu da bir çoğumuz rahatlamak ve kendimizle tekrar bağ kurabilmek için (söylemesi kolay, gerçekleştirmesi çok zor) arayışa girmesine sebep oluyor. Uzanıp kendinizi çeşitli enstrümanların çıkardığı ses ve titreşimlere bıraktığınız ses banyoları (bu banyoda su yok!) bu anlamda etkili bir cevap – stüdyolarda veya sanal deneyimlerde.

Ses Banyosu Nedir?

Ses banyosu oturarak veya uzanarak katılabildiğiniz bir “wellness” pratiği; “banyo” kelimesi ise deneyim esnasında sesin sizi su gibi sarmalamasından geliyor. Kristal veya pirinç şarkı kâseleri, ziller, gonglar, ses çatalları, didgeridoo, arp, şamanik davullar gibi enstrümanlar (ve kimi zaman elektronik cihazların) çıkardığı ses ve titreşimler, dinleyicilerin derin bir rahatlama ve meditasyon haline girmesi için yardımcı oluyor.

Bazı çalışmalar ses banyolarının düzenli yapılan sessiz meditasyondan bile daha etkili olduğundan bahsediyor. Birçok insan sakin ve berrak bir zihin durumu amaçlayan bu deneyimi “yenilenme”, “reset atma” gibi kelimeler ile betimliyor. Londra’daki House of Wisdom stüdyosunun kurucu ortağı ve ses pratisyeni Stephanie Reynolds’a göre bu olumlu durumun sebebi belli: “Ses, zihninize odaklanabileceği bir şey sunuyor.” Ve hatta, yıllar boyunca düzenli geleneksel meditasyon ile erişilebilen noktaya bir kısa yol olduğunu da ekliyor. “Ses şifası terapisi, sessizlikte oturup meditasyon yapmakta zorlanan kişilere çözüm ve fayda sağlıyor.”

Ünlü gong pratisyeni Leo Cosendai ise sıklıkla kendisini ses banyosuna yönlendiren şey ise yaşadığı panik atak krizleri olmuş. Yoğun trafik saatinde trene binemeyecek kadar anksiyete yaşadığı bir günde, sesin onu yoga ile asla erişemediği bir meditatif yere taşıdığını anlatıyor. Cosendai, sesin anksiyete ve şifayı azaltıcı etkilerine dair yapılan çalışmaların izinde ilerleyip bilim insanları ile çalışmaya başlamış. “Ses, iyi hissetmemizi sağlayan dopamin ile serotonin hormon seviyelerini yükseltmeye yardımcı olur ve bağışıklığı destekler. Sesin en iyi yaptığı şey ise meditasyonu için erişilebilir kılması. Ses banyosu bir deneyim ve artık herkes böyle bir deneyim arayışında.”

Ses şifası meditasyonunda kullanılan gereçlerin en popülerleri arasında Tibet şarkı kâseleri ve berrak sesi ile nazik bir işitsel deneyim kristal kuvarstan yapılan kâseler yer alıyor. Tabii bir de gong var; Londra’daki Re:Mind Studio’ya göre gong, beynin değişen durumlara (özellikle insanlardaki en yavaş beyin dalgaları olan delta ve theta’ya) ulaşabilmesini sağlayarak derin meditasyona önayak oluyor.

Tibet’ten Modern Araştırmalara: Tarihi, Bilimsel Açıklaması ve Faydaları

Ses yoluyla şifa; Antik Mısırlıların hastalığı iyileştirmek için söylediği “büyülü” şarkılardan, kültüründe davul eşliğinde şarkılar olan Amerika Yerlilerine, yüzyıllardır kullanılıyor. Osmanlı Dönemi hekimleri ve Yunan hekimler, hastalarının hazımsızlık ve uyku sorunlarını iyileştirmek, zihinsel rahatsızlıkları tedavi etmek için müzik terapisinden faydalanmışlar. On dokuzuncu yüzyılın sonlarına gelindiğinde ise, müziğin şifalı etkileri daha yaygın bir araştırma konusu olmuş: Kan basıncını düşürmesi ve parasempatik sinir sisteminin çalışmasına destek olarak vücudun stresten kurtulmasına yardım etmesi o dönemde sesin öne çıkan faydaları olarak kabul ediliyordu.

Kaliforniya Üniversitesi’nde araştırma yapan psikolog Tamara Goldsby, ses yoluyla şifa meditasyonlarının (özellikle Tibet şarkı kâseleri, gonglar ve kuvars kristal kâseleri kullanılan seansların) ciddi anlamda sakinleştirici olabileceğini söylüyor. Goldsby’ye göre ses meditasyonu bedenin “savaş ya da kaç” stres yanıtlarını kısmen kapatıp, “kalp atışını yavaşlatan ve bedende şifalanmayı etkinleştiren parasempatik sinir sistemini uyandırıyor.” Goldsby ve meslektaşları, 2017 yılında Journal of Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine’de yayımlanan bir araştırma için bir saatlik ses banyosunun etkisini 62 katılımcı ile ölçümlemiş. Sonuçlara göre, gerginlik, öfke, anksiyete, depresyon, ağrı ile fiziksel ve mental iyi olma halinin çeşitli yönlerini kapsayan tüm ölçülebilir değerler, önemli ölçüde iyileşme göstermiş.

Özellikle binaural ritimler gibi (aynı anda iki farklı ses frekansının çalınmasıyla ortaya çıkan ritimlere verilen ad) seslerin, beyin aktivitesini faydalı beyin dalgası durumlarına dönüştürebileceğini gösteren araştırmaların sayısı günden güne artıyor. Toronto Üniversitesi Müzik ve Rehabilitasyon Bilimleri Enstitüsü’nde onursal profesör Lee Bartel, farklı beyin dalgası durumlarının farklı kognitif veya uyanıklık paternleri ile ilişkili olduğunu söylüyor. 1 ila 4 Hz arasındaki delta aktivitesi uykuyla, 4 ila 7 Hz theta aktivitesi rahatlama ve yaratıcı düşünceyle ve 12 ila 20 Hz arasındaki beta aktivitesi kompleks sorun çözme ve odaklanmayla ilintili. Sesler farklı frekanslarda salındığında beynin gösterdiği elektrik aktivitesi “hertz” ile ölçülüyor. Bartel, beyni bu farklı durumlara çekme kabiliyetine sahip ses terapileri sayesinde uykuyu iyileştirme, anksiyete ve ağrıyı azaltma, odaklanmayı artırma ve hafıza kuvvetlendirme gibi faydaları olabileceğine dikkat çekiyor.

Ses Banyosunu Kimler Deneyebilir?

Ses banyoları çoğu insan için uygun: Hamile değilseniz, travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) ya da tetikleyici başka bir durum yaşamayan herkesin deneyimine açık. Fakat herhangi bir wellness pratiğini uygulamadan önce eğitimli pratisyenlere danışmak ve her türlü fiziksel ya da zihinsel mental endişeler konusunda açık olmak gerekiyor. Sağlıklı ve güvenli bir deneyim için en iyi tavsiyeyi ve rehberliği size sağlayabilecek lisanslı profesyonellerle bir araya gelmenizi öneriyoruz.

Reynolds da House of Wisdom stüdyosuna gelenler arasında birliktelik, destek ve paylaşım hissi oluşturmayı ve danışanları için güvenli bir wellness alanı yaratmak istediklerini vurguluyor. “Buraya gelenlere psikiyatrist veya doktor olmadığımızı ve profesyonel mental destek için onlara başvurmaları gerektiğini net bir şekilde ifade ediyoruz. Fakat ses deneyimine dair herhangi bir konu veya dostça bir sohbet için buradayız.” Reynolds, bu rahatlatıcı deneyimi özellikle gergin ve stres altında olan kişilere öneriyor.

Wondertip: Sinir sistemi rahatladığında duygular farklı şekillerde açığa çıkaibliyor, dolayısı ile seansları size destek olma ve güvenli hissettirme kapasitesine sahip uzmanlar eşliğinde gerçekleştirmek çok önemli. Özellikle gergin veya stresli bir gününüz ise, seansın öncesi veya sonrasında rahatça konuşabileceğiniz pratisyenlerin olduğu bir yer seçmek en iyisi. Wonderflaw olarak Londra’da Re:Mind Studio ve House of Wisdom’ı, İstanbul’daysa Soundala Therapy’yi deneyimledik, öneriyoruz.

Deneyim

Her deneyim ayrı da olsa, birçok kişi seans sonrasında kendini huzurlu hissettiğini söylüyor. Çoğu pratisyen ses banyosuna yoga veya meditasyon pratiklerini derinleştirmek için başlamış. Reynolds, ses banyosunu paralel bir evrene yolculuk olarak tasvir ediyor. “Hiçbir şeye benzemeyen, lüsid rüya gibi bir deneyim. Bir yandan zaman ve mekan algısı yok oluyorken, öte yandan kendinizi hiç olmadığı kadar anda hissediyorsunuz,” diyerek ekliyor, “Bu ikilemi kelimelerle tarif etmek çok zor. Ses şifası terapisi bana daha önceleri nasıl ulaşacağımı bilemediğim bir huzur ve uyum hissi aşılıyor.”

Ses şifacısı, yoga eğitmeni ve Reiki ustası Bella Ava, kristal kaselerle yaptığı bir seansta “ruhun bedenden ayrılma” deneyimini yaşadığını söylüyor. “Her şeyin içindeki güzelliği görüp içime çektim. Çok güzel berraklık anları deneyimledim ve o dönem içselleştirdiğim zorlu deneyimlerle kendimi ilişkilendirme biçimimdeki değişimleri gördüm. Seansın sonunda bedenimde somut bir değişim hissettim. Derin bir sakinlik hali tüm benliğimi sarmıştı. Huzurlu, anda ve çok daha hafiftim.”

Ses sanatçısı ve meditasyon pratisyeni Hana El Rais küçük bir kızken katıldığı ilk ses deneyimini anımsıyor; büyükannesini davul çalıp şarkı söylerken izlediği seremonide davulun her bir ritmiyle kalbinin genişlediğini hissetmiş. “Benim pratiğim kalple çalışmaya odaklanıyor. Dolayısıyla insanları her türlü duyguya kucak açmaya, benlikleri ile hizalanıp uyum yakalayabilmek için içlerinde sahip oldukları bilgelikle temasa geçmeye teşvik ediyorum.”

Reiki ustası ve ses meditasyonu rehberi Jaha Browne ise ilk ses banyosu seansında “zamanın genişlediğini” hissettiğini hatırlıyor: “Devasa ve sıcacık bir kucakta sarmalanmış, sanki kozada gibiydim.”

Nasıl Yapmalı?

Hazırlık: Öncesinde deneyime aşina olmak adına YouTube’da ses banyosu videoları izleyin. İyi bir stüdyo bulup görüşün. Daha yoğun bir gong deneyiminden ziyade kristal kaseler gibi daha hafif bir sesle başlayın. Seans öncesine endişeli veya gergin hissediyorsanız kafein gibi uyarıcılardan uzak durmalısınız. Gecikme telaşını ortadan kaldırmak için deneyimin gerçekleşeceği yere erkenden ulaşmaya çalışın ve kendinize rahatlamak için zaman tanıyın. Ses banyosu sırasında hareketsiz kaldığınızda üşümemek için rahat ve sizi sıcak tutacak giysiler tercih edin.

Seans Esnası: Herkes deneyimin yaşanacağı alana geldiğinde (seanslar tek kişilik de olabiliyor), pratisyen seans sırasında neler olacağını anlatır. Gerekli bilgileri aldıktan sonra rahatlayın ve spesifik bir beklenti içerisine girmeyin.

Sonrası: Deneyimin sonrası kendisi kadar değerli. Stüdyo alanından ayrılmadan önce kendinize ve bedeninize biraz zaman tanıyın; 15 dakika iyi gelebiliyor. Duyguların yoğun yaşandığı bir deneyim olmasının yanı sıra, seansın ardından boşlukta hissedebilir, rüyada gibi dalıp gidebilirsiniz. Bol bol su içerek sıvı kaybının önüne geçin. Pratisyenler dışarı çıkmaya ya da içki içmeye yerine evde tek başına, sakince vakit geçirilmesini öneriyor. Sıcak bir duşun ardından deneyime dair günlük tutmak da bazı duygularınızın ve sürpriz düşüncelerinizin açığa çıkmasına yardımcı olur.

Wondertip: Reynolds, seansın ardından benim kadar dalgınlaşanlar için (kulaklığım olmadan bir saat boyunca Hyde Park’ta “süzülmüştüm”) dış dünyaya dönmeden önce çay içmeyi ya da kuru meyve gibi tatlı bir şeyler yemeyi öneriyor. Kol ve bacaklarınıza masaj yapıp ayaklarınızı yere vurmak da kendinize gelmenizi sağlayacaktır.

Sesten Stüdyo Dışında Faydalanmak

Etkisi canlı bir seansta deneyimleyeceğiniz rezonans ve fiziksel titreşimler kadar çarpıcı olmasa da, online seansları deneyimleyebilirsiniz. Reynolds’ın favori dijital uygulamaları arasında gong pratisyeni Casendai’nin yarattığı Third Ear ve house ve dans perspektifinin meditasyon ile bir araya getiren Meya var.

Jon Hopkins’den Music for Psychedelic Therapy ise playlist’lerinize ekleyebileceğiniz bir albüm. Brian Eno ile de çalışmış olan elektronik müzik sanatçısı, müzik, yoga ve meditasyon aracılığıyla ulaştığı iyi olma haline duyduğu tutku ile meditatif parçalar yayınladı. Hopkins, pandeminin ardından global anlamda ruh sağlığında bir düşüş yaşandığında ve insanlığın içerisinde farklı bir yaşam sürme özleminin doğduğuna inanıyor. Müzisyen, “yanıtı kendi içimize bakarak bulabileceğimizi” söylüyor.

Sesin gücünü eve taşımak isterseniz, bu kayıtları kaliteli bir kulaklıkla dinlemeyi tercih edin ve kendinize bir ambiyans oluşturmanızı öneriyoruz. Lavanta gibi rahatlatıcı esansiyel yağlardan faydalanın, dikkat dağıtıcı unsurlar ve gürültü olmadan kendinizle bağ kurabilmek için telefonunuzu sessize alın.

YouTube, Spotify ve SoundCloud’da birçok ücretsiz kaynak da bulunuyor. Arama kutucuğuna uyku veya odaklanma için binaural ritimler, solfej frekansları, meditasyonlar ve ses banyosu kayıtları gibi anahtar kelimeler yazabilirsiniz.